Dit moet je zien | Pareltjes aan de Groninger Waddenkust

In de zomer van 2021 bracht reporter Vincent Croce namens OutdoorDichtbij een bezoek aan het ultieme noorden van het Nederlandse vasteland. Eerder las je al over zijn ervaringen en zag je zijn foto’s van het Friese platteland. Vandaag neemt hij je mee naar de provincie Groningen. Achtereenvolgens laat Vincent je wegdromen in onder andere Elzinge en Niehove, Winsum, Noordpolderzijl en de Eemsdelta. Allen maken onderdeel uit van Waddenzee Unesco Werelderfgoed.

Ezinge en Niehove

Waar je in Friesland spreekt van Terpen, verwijst men in Groningen naar Wierden. Dit zijn door mensen gebouwde verhogingen in het landschap om het gevaar op overstromingen voor te pareren. Deze Wierden boden een relatief veilig en droog onderkomen voor de bewoners van het Groninger platteland. Twee prachtige voorbeelden van een goed bewaard gebleven wierdedorpen zijn Ezinge en Niehove. Omdat ze slechts een paar kilometer van elkaar verwijderd zijn vond ik het een goed plan om ze beiden een kort bezoekje te brengen.

Ezinge is de grootste en bekendste van de twee. De constante dreiging van het hoge water uit de Waddenzee was voor de toenmalige bewoners aanleiding om de wierde te bouwen. Dat de exacte plek al veel langer bewoond is, blijkt uit archeologische vondsten van begin vorige eeuw, waar vele opgravingen van voornamelijk boerderijen tussen de jaartallen 600 voor Chr. en 500 na Chr. gedaan zijn.

De wierde van Ezinge is prachtig teruggebracht in zijn oorspronkelijke staat.  Aan de rand van de wierde staat een bakstenen kerk met losstaande kerktoren die uitkijkt richting de rivier de Reitdiep. Door de snel voorbijtrekkende stormwolken schenen felle zonnestralen, die het landschap steeds op een andere manier belichtten. Het was een aangename kennismaking met Ezinge.

Ook buurdorp Niehove kent een rijke geschiedenis die verweven is met de constante strijd tegen het water. De wierde waarop Niehove is gebouwd, wordt al zo’n 2200 jaar bewoond. Toen de Lauwerszee ontstond (ca. 800 jaar geleden), kwam Niehove geïsoleerd op een eiland te liggen en kreeg het de naam Humsterland.

Pas in 1500 werd het omliggende land ingepolderd en teruggewonnen van de zee. Tegenwoordig ligt Niehove er weer droogjes bij, midden in het Groningse platteland. Elsevier bestempelde Niehove in 2019 als ‘Mooiste dorp van Nederland’.

Winsum

Winsum is een dorp met een historische dorpskern, gelegen in gemeente Hogeland. Ook dit dorp is recentelijk (2020) onderscheiden als ‘Mooiste dorp van Nederland’, dit maal door de ANWB. Toen ik de boog overstak kon ik mij goed voorstellen waarom. De Boog is de bekendste brug uit Winsum die dorpsdeel Obergum verbind met dorpsdeel Winsum.

Het was gezellig druk in het oude centrum van Winsum. De terrasjes zaten vol met borrelende mensen en over de Boog fietsten toeristen die halverwege allemaal eventjes afstapten om van het uitzicht te genieten. Ook word het aanzicht van het dorp gekenmerkt door twee prachtige molens; De Ster en de Vriendschap.

De molens zijn nog altijd in bedrijf en zijn met regelmaat opengesteld voor bezoekend publiek. Tenslotte fotografeerde ik nog een voorbijvarende kano vanaf een terrasje aan het Winsumerdiep. Het was goed toeven in Winsum.

Noordpolderzijl

Die ochtend stond Noordpolderzijl op het programma. Noordpolderzijl heeft het kleinste zeehaventje van Nederland en is vanaf zee alleen tijdens hoogwater te bereiken. Bij eb valt liggen de aangemeerde boten volledig op het drooggevallen wad. Op de zeedijk is een groot kunstwerk vervaardigd. Als je goed kijkt, herken je een mozaïek van golven die de Waddenzee symboliseren, diagonale strepen die de polder voorstellen, gescheiden door grotere stenen die als dijk te interpreteren zijn.

De sluis van Noordpolderzijl is niet meer in werking, maar het oude sluiswachterhuis met bijhorend bruin café (’t Zielhoes) is nog altijd een populaire plek voor toeristen.

Ik had besloten om vandaag de ochtend bij Noordpolderzijl door te brengen, niet in de laatste plaats omdat dit één van de eenvoudigste plekken in de provincie is om snel op het wad te komen. Toen ik de dijk over liep zag ik een 6-tal boten voor anker liggen in het piepkleine getijdehaventje dat afgezien van een paar plassen helemaal droog lag.

Achter een hekje startte een kleine wandelroute ,gemarkeerd met schapenafbeeldingen. Ik volgde de paaltjes zo goed en zo kwaad als het ging door de schemerachtige ochtend. Af en toe vloog er een kwakende groep ganzen over in V-formatie. Voor mij stonden een paard en haar veulen rustig te grazen in het rijke voedingsrijke kwelderlandschap. Nog even en dan zou de zon zich laten zien.

Zoals ik op meerdere plekken in Groningen inmiddels al had meegemaakt was ik ook hier alleen. Het voelde alsof ik een schat had ontdekt waar niemand anders vanaf wist. De mensen moesten eens weten hoe mooi de Waddenkust op dit tijdstip is…

Zonsondergang bij de Kiekkaaste

Één van die plekken in Nederland die altijd al een soort magnetische aantrekkingskracht op mij heeft gehad is de Eemsdelta. Voor de onoplettende mens misschien een beetje een grouw, leeg en verlaten gebied. Maar ook hier kun je genieten. Juist hier. Mijn eerste kennismaking met deze streek was pakweg tien jaar geleden op een koude ochtend in Februari toen ik zonder plan en zonder specifieke bestemming over de kleine polderweggetjes reed.

Ook de plaatsnamen van de gehuchtjes staan me nog goed bij: Kostverloren, Hongerige Wolf en Ganzedijk

Dit gevoel van rust en leegte had ik lang niet meer meegemaakt. Althans niet in Nederland. Ook de plaatsnamen van de gehuchtjes staan me nog goed bij: Kostverloren, Hongerige Wolf en Ganzedijk. Hier en daar trof ik een joekel van een boerderij in Oldambter stijl.

De weg leidde door een opening in de dijk waarbij op een bordje ‘Carel Coenraadpolder’ was te lezen. Op de uitgestrekte landbouwpercelen stonden alerte hazen op hun achterpoten toen ze mijn auto hoorden naderen. Parallel aan de weg was de dijk waarachter de Dollard zich schuil hield.

Ik vervolgde mijn weg totdat deze afboog bij de sluis van Nieuwe Statenzijl. Aan de andere zijde van de sluis was je in Duitsland. Of eigenlijk bijna. Misschien wel de mooiste vogelkijkhut van Nederland bevind zich officieel nog op Nederlands grondgebied. Door het hoge riet liep ik over het smalle vlonderpad dat leidde naar de Kiekkaaste, de enige buitendijkse vogelkijkhut die Nederland rijk is.

Vanuit de Kiekkaaste kijk je uit over de monding van de Eems en de Slikvelden van de Dollard. wolken kleurden lichtroze en reflecteerden in het kalme zeewater. Het was een schilderachtige zonsondergang.

Lees hier meer over Waddenzee Unesco Werelderfgoed

Vincent Croce

Als fulltime reis- en outdoorfotograaf kom ik vaak op prachtige plekken in binnen- en buitenland. Voor mij zijn echter niet alleen de foto’s belangrijk; vooral het beleven en het genieten van het moment en de betreffende locatie hebben een zeer verslavende werking.

www.vincentcroce.nl