Een ideaal 5-stappenplan voor de beginnende vogelspotter

Lees hier alles over de bijzondere Nationale Parken in Nederland

Als je vogels makkelijker wilt herkennen dan kan een stappenplan helpen in je voorbereiding. Zodat je goed voorbereid op pad kunt gaan. In dit artikel geef ik vijf stappen die je kunt gebruiken om vogels goed te leren beschrijven en herkennen en te weten waar je in het veld op moet letten om ze te vinden. Deze vijf stappen zijn vooral bedoeld om je kennis te vergroten van soorten die je nu nog niet zo goed kent. Al kan het ook nooit kwaad om ook de ‘gewone’ soorten nog eens goed te bekijken.

Heb je bijvoorbeeld wel eens goed naar een Merel of een mannetje Huismus gekeken? Is je de oranje oogring van de Merel wel eens opgevallen? En hoeveel verschillende kleuren bruin heeft het verenkleed van een mannetje Huismus? En de stropdas van de Koolmees, is daar een verschil bij de mannetjes en de vrouwtjes? Niet dat je per sé alle vogels uitgebreid moet bestuderen, maar het geeft wel aan dat het belangrijk is om écht goed te kijken.

Roodborstjes komen overal voor waar begroeiing is en ze zingen bijna het hele jaar door

Als je daar mee begint en je het jezelf goed aanleert vanaf het begin, dan ga je dingen zien die je eerder niet zag. Het gaat namelijk vaker dan je denkt om details. Ook helpt het je enorm als je die details goed kent en je een vogel maar een fractie van een seconde ziet. Zo is een kbv’tje met een wit streepje in de vleugel meestal een Vink. Wat een kbv’tje is? Binnenkort leer je dat in een artikel over vogelaarsjargon. Ter leering ende vermaeck.

Maar nu weer terug naar de 5 stappen die je helpen om vogels sneller te herkennen in het veld. Als je weet naar welk gebied je gaat dan kun je je het beste voorbereiden. Daar ga ik in dit artikel van uit.

Stap 1. Welke soorten komen voor in het gebied waar ik naar toe ga?

Als je weet welke vogels voorkomen in het gebied waar je naar toe gaat dan kun je je goed voorbereiden. Kijk op https://waarneming.nl het gebied op dat je wilt bezoeken en zoek op welke vogels de laatste tijd gemeld zijn in het gebied. In vogelgidsen staat ook waar je vogels kunt aantreffen. Wat hun favoriete habitat is.

Een Zwarte Specht kom je niet tegen in een moerasgebied

Stap 2. Welke tijd van het jaar is het?

Nederland is een land van vogeltrek en de seizoenen zijn hier goed te merken aan de vogels die er wel en niet zijn. Als je het lastig vindt om zwaluwen uit elkaar te halen dan kun je daar een studie van maken (zie stap 3). Dat is hartstikke nuttig. Alleen heeft dat niet zoveel zin midden in de winter. Alle zwaluwen zitten dan namelijk in Afrika. En kennis is waardevol, maar toegepaste kennis werkt bij vogels kijken het best.

Begin er dus mee als je de betreffende vogels in het veld kunt aantreffen. De zwaluwen komen vanaf begin maart weer terug. Dan kun je meteen je kennis in de praktijk toepassen. En dan blijft het het beste hangen. Een soort die je nu wel kunt tegenkomen is de Klapekster. Tips om die te spotten vind je in dit artikel.

Stap 3. Zoek soorten die je niet kent op in de vogelgids en beschrijf die zo goed mogelijk voor jezelf.

Een goede vogelgids is onmisbaar voor een vogelaar. Maar wat is nou een goede vogelgids? Dat vertel ik je binnenkort. Waar je naar moet kijken zijn in ieder geval de volgende kenmerken:

Vorm en formaat

Welke vorm en welk formaat heeft de vogel? Gebruik daarvoor vogels die je al kent. Heeft de vogel het formaat van een kraai, een reiger of een mus? En welke vorm heeft de vogel? Zit de vogel rechtop, zoals een Buizerd op een paal of meer horizontaal, zoals de Merel.

Aan de houding en vorm kun je zien dat dit een reigersoort is, maar welke?

Kleur

Welke kleuren heeft de vogel en waar zijn die kleuren te zien. Op de rug? Of op de kop? Of juist op de flank? Probeer dat zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven voor jezelf.

Een zwart met wit en bruine mees, alleen weer op andere plekken. Dit is een Glanskop

De Zanglijster heeft bruine stippen op de borst en buik

Snavel en poten

Welke vorm en kleur hebben de snavel en de poten? Staat de vogel hoog op de poten, zoals de Steltkluut? Of heeft de vogel korte poten? Is de snavel recht of gebogen, dik of dun, lang of kort?

De Kruisbek heeft wel een hele bijzondere snavel

Stap 4: Zoek het geluid op en herhaal het geluid zo lang dat het blijft hangen.

Ook hier is de tijd van het jaar belangrijk. Want zingen doen vogels in het voorjaar en vroege najaar. Het heeft weinig zin om in november alle vogelzang te leren als je het meteen in de praktijk wilt brengen. Want in november en december zingen alleen de Roodborstjes en Winterkoninkjes. Die kun je dus wel al leren. Bijvoorbeeld met dit filmpje van een zingende Roodborst.

Stap 5: Ga naar buiten, laat je verrassen en geniet er van.

Hier draait het uiteindelijk om. Je kunt uren en uren achter de computer zitten of in je vogelgids bladeren, maar hier gaat het om. Lekker naar buiten en genieten van alles wat je hoort en ziet. En lukt het niet om een vogel op naam te brengen? Geen nood, blijven oefenen dan komt het vanzelf goed. Of ga mee op excursie. Het belangrijkste is dat je er van blijft genieten.

Aan de vorm en de snavel kun je zien dat dit een spechtensoort is

Vogelwachter Adriaan

Ik heb ontdekt dat vogels kijken en het kijken naar vogels enorm goed voor je is. Goed voor je mentale en fysieke gezondheid. Voor je weerbaarheid en je ability om te gaan met stress. We kunnen als mens ook enorm veel leren van de vogels. Dankzij vogels kijken en het kijken naar vogels kun je door moeilijke periodes in je leven komen. Dat weet ik zoals gezegd uit eigen ervaring. En vogels kijken is gewoon superleuk!

Daarom organiseer ik vogelexcursies, lezingen en cursussen. Ik deel mijn liefde en passie voor vogels én mensen wil mensen verwonderen over de magische wereld van vogels. Over hun bijzondere kwaliteiten, over durf en vertrouwen in eigen kunnen.

Een ideaal 5-stappenplan voor de beginnende vogelspotter