Reisverhaal | Al onze tips voor jouw outdoortrip Saksisch Zwitserland

Ken je dat gevoel dat je ergens aankomt en meteen denkt: waarom kende ik dit nog niet? Dat had ik dus in Saksisch Zwitserland! Hoewel de naam misschien wat verwarrend is — je bent hier namelijk gewoon in Duitsland — voelt het alsof je een compleet andere wereld binnenstapt. Denk: bizarre rotsformaties, eindeloze bossen, spectaculaire uitzichtpunten en een netwerk van wandelroutes waar je ú tegen zegt. En dan nog iets: je komt er vanaf verschillende stations in Nederland en België zonder overstappen met de nachttrein van European Sleeper.

Lees ook: Reisverhaal | Met de nachttrein van European Sleeper naar Saksisch Zwitserland

Met de trein rechtstreeks van België of Nederland naar Bad Schandau

Zelf heb ik al jaren geen auto meer en voor afstanden binnen Europa probeer ik zodra dat kan de trein te nemen. Het idee dat je dan alleen maar naar grote steden kunt reizen, is niet waar. Want hoe relaxed is dit: je stapt ’s avonds op de trein in Nederland of België, slaapt onderweg, en wordt de volgende ochtend wakker midden in de natuur van Saksisch Zwitserland?

De nachttrein van European Sleeper rijdt drie keer per week en vertrekt vanuit Brussel, via Antwerpen, Roosendaal, Rotterdam, Den Haag, Amsterdam, Amersfoort en Deventer. Onderweg stopt de trein in onder andere Berlijn en Dresden, om vervolgens door te rijden naar Tsjechië. Ik stapte net voor de Tsjechische grens uit, in Bad Schandau Nationalparkbahnhof. Die naam geeft het natuurlijk direct weg: vanaf hier ben je vrijwel direct in het Nationale Park Saksisch Zwitserland!

Je hebt de keuze uit verschillende comfortklassen, van een zitplaats tot een lig- of slaaprijtuig, afhankelijk van hoeveel rust je wil pakken onderweg. Zelf vond ik het heerlijk om de avond al in reisstemming te komen, een boekje te lezen terwijl het landschap donker voorbijglijdt, en dan in slaap te dommelen met het zachte ritme van de trein. Als je wilt, boek je een ontbijtje bij. Echt ideaal: geen stress, geen overstappen, lekker wakker worden en je bent er al.

Enne… denk je nu: hoe moet ik dan ter plekke reizen? Ook dat is perfect geregeld met de Gastenkaart Mobiel waarmee je gratis reist met bijna al het openbaar vervoer in Saksisch Zwitserland. Hoe dat precies zit, lees je onderaan dit artikel. Ik reisde in ieder geval een paar minuten met de bus door naar mijn hotel in Krippen, een wijk van het langgerekte Bad Schandau.

Boek hier direct jouw treinticket naar Bad Schandau in Saksisch Zwitserland met European Sleeper

Even over Saksisch Zwitserland (Sächsische Schweiz)

Wie voor het eerst van Saksisch Zwitserland hoort, denkt misschien dat het ergens tussen Zürich en de Alpen ligt. Maar nee, dit natuurgebied ligt gewoon in Duitsland, vlak onder Dresden, tegen de Tsjechische grens aan. Het verhaal gaat dat het gebied deze naam kreeg in de 18e eeuw van twee Zwitserse schilders die in dienst waren van het hof in Dresden. Toen zij het landschap zagen — met diepe dalen, steile rotstorens en golvende hoogvlaktes — deed het hen denken aan hun thuisland, en die naam bleef hangen.

Wat Saksisch Zwitserland zo bijzonder maakt, is de opvallende combinatie van landschappen. Aan de ene kant heb je die grillige zandstenen rotsformaties die overal boven het landschap uitsteken, aan de andere kant vind je brede valleien, rustige bossen en uitgestrekte vlaktes. De rivier de Elbe slingert zich als een levensader door het gebied en zorgt voor telkens nieuwe uitzichten, zeker als je erlangs wandelt of fietst. De zogenaamde tafelbergen geven het landschap nog eens extra karakter: deze afgeplatte rotspieken, zoals de Lilienstein, zijn uniek voor deze regio. Tot slot is het leuk om de verschillende dorpjes te bezoeken. Zo ging ik naar Rathen, waar de wandeling naar de Basteibrug begint, en naar Schmilka.

Perfect om te wandelen!

Saksisch Zwitserland is echt een paradijs voor wandelaars. Of je nu op zoek bent naar een rustige route langs het water of juist de hoogte in wilt, hier vind je wandelingen voor elk type buitenmens. Aan beide oevers van de Elbe zijn de mogelijkheden bijna eindeloos. Je kunt kilometerslang vlak wandelen over goed begaanbare paden langs de rivier, met onderweg uitzicht op de steile rotsen en de dorpen aan de overkant.

Maar wie wat meer uitdaging zoekt, gaat juist de hoogte in. De wandelroutes die de zandstenen rotsformaties doorkruisen, brengen je via trappen, plateaus en bospaden naar spectaculaire uitkijkpunten. En het fijne is: deze plekken zijn vaak ook bereikbaar met het openbaar vervoer, waarna je er met een korte wandeling naartoe kunt. Zo bepaal je helemaal zelf hoe actief je dag wordt, zonder in te leveren op het uitzicht. Mijn tips lees je hieronder.

In de voetsporen van Caspar David Friedrich

Als je van kunst en natuur houdt, is de Caspar-David-Friedrich-Weg een route die je niet mag missen. Het is een wandelpad van ongeveer 15 kilometer, dat je voert langs plekken waar de romantische schilder Friedrich ooit inspiratie vond. De route begint in Krippen. Voor mij dus ideaal, want zo hoefde ik alleen mijn bagage in het hotel achter te laten en kon direct op pad.

Je wandelt eerst een gedeelte langs de Elbe en buigt dan af richting Schöna. Ik nam uitgebreid de tijd om de Kaiserkrone te bekijken en beklimmen, voordat ik de Wolfsberg overstak en via Reinhardtsdorf terug naar Krippen wandelde. Onderweg kom je informatieborden tegen met uitleg en afbeeldingen van de schetsen van Friedrich.

Tip: wil je niet de hele ronde lopen? Dan kun je het stuk langs de rivier afsnijden door de trein te nemen naar Schmilka-Hirschmühle, of de bus naar Schöna.

De Kaiserkrone: uitzicht, geschiedenis en wandelopties

De Kaiserkrone is een herkenbare tafelberg in de omgeving van Schöna en hoort niet alleen bij de Caspar-David-Friedrich-Weg, maar ook bij etappe 6 van de Malerweg. De Kaiserkrone diende voor veel schilders als inspiratie.

Je bereikt de Kaiserkrone in zo’n vijftien minuten lopen vanaf de halte in Schöna (Dorfplatz). Onderweg kom je borden tegen die meer vertellen over het werk van Friedrich, zoals de tekening “Felsige Kuppe” die hij maakte vanaf een uitzichtpunt op de berg. Het uitzicht bovenop is de moeite waard: je ziet de Schrammsteine, de Elbe en de Zirkelstein.

De Basteibrug: iconisch uitzicht en een beetje geluk met het weer

De Basteibrug is misschien wel het bekendste plaatje van Saksisch Zwitserland. Deze stenen brug uit 1851 verbindt een reeks indrukwekkende rotsformaties met elkaar en biedt uitzichten die je niet snel vergeet. Vanaf hier kijk je uit over de Elbe die beneden door het dal slingert, de tafelberg Lilienstein en de vesting Königstein in de verte.

Voor de mooiste foto’s kun je het beste vroeg in de ochtend gaan. Dan schijnt de zon prachtig op de brug en heb je vaak nog de rust om in alle stilte rond te kijken. Tijdens mijn verblijf zat dat er helaas niet in, want elke ochtend regende het. Daarom besloot ik aan het eind van de dag een poging te wagen. Dat leek eerst geen succes, want net op dat moment barstte er een fikse onweersbui los en moest ik schuilen. Toch had dat ook een voordeel: zodra de bui voorbij was en de lucht langzaam opklaarde, stond ik al op de perfecte plek. Uiteindelijk leverde dat een foto op waar ik misschien nog wel trotser op ben dan als het die ochtend stralend weer was geweest.

Königstein: de vesting die nooit werd veroverd

Hoog boven de Elbe, op een indrukwekkende tafelberg in Saksisch Zwitserland, ligt Vesting Königstein. Helaas heb ik ‘m zelf niet bezocht, maar zag ik de vesting wel liggen vanaf de Basteibrug. De reusachtige bergvesting – een van de grootste van Europa – is niet alleen een historisch hoogtepunt, maar ook een plek waar je ogen tekortkomt. Als je over de vestingmuur van bijna twee kilometer lang wandelt, ontvouwt zich een weids panorama over de Elbevallei en het omringende natuurgebied.

Met meer dan vijftig historische gebouwen verspreid over het plateau is er achter elke hoek wel iets te ontdekken. Denk aan oude kazernes, een vestingkerk en imposante bastions. De geschiedenis komt tot leven in interactieve tentoonstellingen en thematische rondleidingen die je meenemen door ruim 800 jaar militaire en culturele historie.

De Malerweg: schilderachtig wandelen door Saksisch Zwitserland

De Malerweg is een van de bekendste wandelroutes in Saksisch Zwitserland en loopt in totaal zo’n 116 kilometer, verdeeld over acht etappes. Je kunt ervoor kiezen om de hele route te lopen en telkens in de buurt van het einde van een etappe te overnachten, of je kiest zoals ik voor een enkele wandeling. Dat maakt de Malerweg heel flexibel: of je nu een week de tijd hebt of slechts één dag, er is altijd een passend traject te vinden.

Handig is ook dat de etappes zo zijn opgezet dat ze goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer. Zeker als je de Gästekarte mobil hebt, waarmee je gratis kunt reizen, is het eenvoudig om ’s ochtends naar het beginpunt te gaan en aan het eind van de dag weer terug te keren naar je accommodatie. Dat betekent dat je niet steeds hoeft te verplaatsen met je bagage, maar toch volop kunt genieten van deze afwisselende route.

Lees meer over de Malerweg vanuit één basisaccommodatie en boek direct

Een ritje met het historische gele trammetje

In Saksisch Zwitserland maak je niet alleen handig gebruik van treinen en bussen. Met dorpen, stadjes en natuurlijke hoogtepunten aan beide kanten van de Elbe, pak je ook regelmatig een pontje mee. Daarnaast is er nog een bijzonder charmante manier om het Nationaal Park Sächsische Schweiz te verkennen: het historische gele trammetje dat door het Kirnitzschtal rijdt.

De Kirnitzschtalbahn bestaat al sinds 1898 en is daarmee meer dan honderd jaar oud. Wat het bijzonder maakt, is dat het de enige tram in Duitsland is die dwars door een nationaal park rijdt. Je stapt op bij de halte in Bad Schandau, vlakbij het kuurpark, en rijdt dan zo het bosrijke dal in, langs de rivier de Kirnitzsch. Het eindpunt is de Lichtenhainer Waterval.

De Lichtenhainer Wasserfall en de weg naar de Kuhstall

Met het gele trammetje, de Kirnitzschtalbahn, stap je uit bij de Lichtenhainer Wasserfall. Stel je geen enorme waterval voor in een natuurlijke omgeving, want je vindt de waterval naast het terras van het Gasthof dat naar de waterval is vernoemd. Het bijzondere is dat deze waterval al sinds de negentiende eeuw kunstmatig wordt versterkt. Achter de rots wordt water tijdelijk opgehouden, en op vaste momenten wordt de schuif geopend. Dan verandert het rustige straaltje ineens in een brede, ruisende waterval die met veel meer kracht naar beneden stort. Generaties bezoekers kwamen speciaal om dit kleine spektakel mee te maken, en die traditie bestaat nog steeds.

Vanaf hier wandelde ik in ongeveer een half uur naar de Kuhstall. Deze indrukwekkende rotsboog is de grootste natuurlijke rotsbrug in Saksisch Zwitserland en dankt waarschijnlijk zijn naam als schuilplaats voor vee tijdens oorlogstijden. De doorgang is gigantisch, met boven je heel veel steen, alsof je door een poort van steen loopt. Bovenop wacht een uitzichtplatform dat je via een smal trappetje (de ‘Himmelsleiter’) bereikt. Hier kijk je uit over het Kirnitzschtal en de bossen die zich eindeloos voor je uitstrekken.

Schrammsteine: ruige rotsen voor de volgende keer

De Schrammsteine stonden eigenlijk ook nog op mijn planning, maar dat wordt er een voor de volgende keer. Deze grillige rotsformatie ten oosten van Bad Schandau is beroemd om de scherpe pieken en diepe kloven die samen een spectaculair landschap vormen. Vanaf de uitkijkpunten bovenop, zoals de Schrammsteinaussicht, kijk je uit over de Elbevallei en zie je de tafelbergen en rotswanden van Saksisch Zwitserland in volle glorie.

De wandelroutes hier zijn wat pittiger, met steile trappen en ladders die je tussen de rotsen omhoog leiden, maar juist dat maakt het voor veel wandelaars zo aantrekkelijk. De volgende keer dat ik in Saksisch Zwitserland ben, staan de Schrammsteine bovenaan mijn lijstje.

Waar ik wel naar boven klom, was de Kohlbornstein vanuit Krippen. Daar heb je een prachtige zonsondergang helemaal voor jezelf alleen, kijk maar hieronder en naar de hoofdfoto.

Voor fietsers: check de Elberadweg!

Ik hield het dit keer bij wandelen, maar de Elberadweg is een van de populairste fietsroutes van Duitsland en voert je over een traject van zo’n 1.270 kilometer langs de Elbe. Het deel door Saksisch Zwitserland is volgens velen het mooiste stuk.

Je fietst hier direct langs de rivier, met de karakteristieke zandstenen rotsen van het Elbsandsteingebirge als decor. Omdat de route grotendeels vlak is, is hij geschikt voor zowel recreatieve fietsers als gezinnen met kinderen. Tussendoor kun je prima afstappen voor een terrasje of om een uitzichtpunt mee te pakken, want er zijn er genoeg.

Reis gratis met (bijna) al het openbaar vervoer in de regio

Wat echt een enorme plus is tijdens je verblijf in Saksisch Zwitserland, is de Gästekarte mobil. Die krijg je automatisch van je accommodatie als je in een van de deelnemende plaatsen overnacht. En dat is handig, want daarmee kun je het grootste deel van het openbaar vervoer gewoon gratis gebruiken. Denk aan regionale treinen, bussen, veerponten en zelfs het charmante trammetje, de Kirnitzschtalbahn, dat vanuit Bad Schandau door het dal slingert. Perfect als je bijvoorbeeld een wandeling plant die niet start of eindigt op dezelfde plek.

Er zijn wel een paar uitzonderingen. Zo vallen het ‘wanderschip’, de veerboot in Kurort Rathen, de lift in Bad Schandau-Ostrau en enkele particuliere buslijnen buiten de regeling. Ook voor fietsen en honden moet je een apart ticket kopen. Verder ben je met deze gastenkaart verrassend mobiel, zonder gedoe met losse kaartjes of apps. Overigens wordt er op het moment van schrijven gewerkt aan een digitale gastenkaart die je vooraf toegestuurd krijgt, zodat je ook al gratis vanaf Bad Schandau naar je accommodatie kunt reizen. De gastenkaart is geldig vanaf je dag van aankomst en tot en met de dag van vertrek. Mijn persoonlijke tip: gebruik Google Maps om je juiste vervoersmiddel en vertrektijd te vinden. Werkt perfect!

---

---

Ga dit najaar nog met European Sleeper naar Saksisch Zwitserland

Ben je toe aan een frisse herfstbreak? Dan is dit hét moment om in de European Sleeper te stappen richting Bad Schandau. Ook in september en oktober rijdt deze nachttrein meerdere keren per week, en geloof me: het landschap van Saksisch Zwitserland is in deze maanden op z’n allermooist. De bossen kleuren langzaam in warme tinten, de dalen hullen zich in ochtendnevel en de wandelroutes voelen ineens nóg specialer aan.

Bovendien is het er heerlijk rustig. De zomerse drukte is voorbij, waardoor je op veel plekken bijna alleen bent met de natuur. En ook als de winter zijn intrede doet, blijft dit een fantastische bestemming. Denk aan knusse wandelingen door een verstild landschap, waarbij de zandstenen rotsformaties nog indrukwekkender aanvoelen in de winterkou.

Bekijk en boek de nachttrein van European Sleeper naar Saksisch Zwitserland

Hoofdfoto: Pauline van der Waal

---