Reistips België | Fietsen in en rond Mechelen

Mechelen prijkt onder Nederlanders niet bovenaan op het lijstje van te bezoeken steden in Vlaanderen. Juist een prikkel om de stad van Margareta van Oostenrijk te ontdekken. De bruisende stad is niet al te groot, maar dat is nu juist een voordeel. Alles zit dicht bij elkaar. Vanuit Mechelen fiets je ook gemakkelijk via fraaie fietsroutes door de veelzijdige omgeving. 

Vanuit alle kanten valt je blik op de 97 meter hoge vierkante Sint-Romboutstoren. De spits ontbreekt echter. Deze was wel gepland. Met maar liefst 167 meter moest dit de hoogste kerktoren ter wereld worden. De bouw begon in 1452, maar eenmaal gevorderd was het geld op. Margareta van  Oostenrijk eiste veel geld op voor haar residentie. Het gegeven dat de Landvoogdes van de Habsburgse Nederlanden Mechelen uitkoos als haar residentie zegt duidelijk iets over de betekenis van Mechelen in die tijd.

De toren van Mechelen is wel diverse malen gekopieerd

Rond de toren zingt de geschiedenis van de Maneblusser In 1687 ziet een beschonken kroegloper diep in de nacht een roze gloed rond de toren. Hij slaat onmiddellijk brandalarm. Op de lange  torentrap gaan de emmertjes water van hand tot hand naar boven. Daar ontdekt men dat het de maan is die de toren in een gloed zet. Sindsdien hebben de Mechelaren de bijnaam Maneblussers.

Kloppend hart van Mechelen

Aan de voet de toren en de kathedraal strekt zich de charmante Grote Markt uit: het kloppend hart van Mechelen. Op de vele terrassen is het aangenaam toeven.
Leuke plekjes vind je langs de Dijle. De oude loop slingert zich dwars door de stad. Deze is echter door sluizen en dammen afgesloten. Ten noorden van het centrum. voert de Afleidingsdijle het water langs de oude stad. 

In de avonduren zijn een paar leuke kroegen op de Vismarkt, zoals ‘t Ankertje aan de Dijle.
Een trendy plek om te eten is de karakteristieke De Vleeshalle. Je zoekt jouw gerechten uit bij counters. In de hal staan tafeltjes en stoeltjes.

Brouwerij Het Anker 

Mechelen kende midden in stad aan de Dijle de grote brouwerij Lamot. Een begrip in België. Het bedrijf kwam echter in handen van wereldconcern AB-Inbev. In 1994 werd de brouwerij gesloten. Een deel van het complex staat er nog en vormt samen met de transparante nieuwbouw het Lamot Congrescentrum.

Maar Mechelen kent nog altijd de stadsbrouwerij het Anker met bijzondere bieren als Maneblusser en Gouden Carolus:  vernoemd naar Keizer Karel de Vijfde, ooit de machtigste man ter wereld,  die door zijn tante Margareta van Oostenrijk in Mechelen werd opgevoed. Je kunt in de brouwerij uitstekend eten en zelfs overnachten. Niet in een bierketel, maar in een riante kamer. De brouwerij ligt gunstig om een fietstocht te beginnen.

Fietsrondje Mechelen-Boom

Dit rondje zou ook de ronde van het water kunnen heten. Bijna vanzelfsprekend is het startpunt is voor Brouwerij het Anker. Bij het Rik de Saedeleerplein komen we langs de Dijle. Rik de Saedeleer: Wie herinnert zich deze legendarische voetbalverslaggever nog? Nederlanders stemden speciaal voor zijn verslag af op de Vlaamse zender. De Saedeleer was een kind van de stad. 

De tocht gaat over jaagpaden van diverse stromen die de omgeving van Mechelen rijk is: zoals de Dijle en de Zenne. Ondertussen kruisen we ook nog het Kanaal Leuven-Dijle. Dit kanaal is gegraven voor de scheepvaart, omdat dat de Dijle tijdens eb bijna droog staat. Opmerkelijk, want we fietsen ruim 100 kilometer van de monding van de Schelde in de Noordzee, maar toch is er een getijverschil van maar liefst zes meter.

Samen stromen van het water

In het Zennegat komen de Dijle en de Zenne samen. Het resultaat van al het water met getijverschil is een moerasgebied met beschermde status. Ook het kanaal uit Leuven sluit zich met een sluis hierbij aan. Lange slingerende opritten brengen ons op de blauwe fietsbruggen over de Dijle en de Nete. Vanaf de bruggen krijgen we unieke uitzichten op het spel van het water. Samen gaan alle wateren verder in een brede stroom: de Rupel.

Het is eb. De vette klei langs de drooggevallen oevers blinkt in het zonlicht. Prima voor bakstenen van uitstekende kwaliteit. Ooit stonden er langs de Rupel ruim 100 steenfabrieken. Zegge en schrijven is er nu nog maar een in bedrijf. Maar dat is wel een kolosaal complex. De stenen staan hoog opgestapeld.

Alleen nog een eenzame schoorsteen

Van een oude steenfabriek staat alleen de schoorsteen nog vier overeind. Een voormalige steenbakkerij heeft nu de functie van museum. Foto’s geven de vergane glorie weer. Een ander historisch plekje is oude sluis van het Kanaal van Willebroek. Een Shermantank aan de Rupel markeert de opmars van de bevrijders in 1944.  Het Kanaal van Willebroek, dat Brussel en Wallonië met de haven van Antwerpen verbindt, heeft een nieuwe loop gekregen naar de Schelde.

Het water ten zuiden van de Rupel heeft vooral een recreatieve functie met de roeibaan en het Domeinbos Het Broek. Langzaam komt de Sint-Romboutstoren weer in ons vizier. Het eindpunt is ook bij de brouwerij. Een Maneblusser blust onze dorst. 

Fietsrondje Mechelen-Wintertuin

We fietsen Mechelen uit langs de Dijle naar het oosten. Het plassengebied De Nekker is een belangrijk recreatiegebied voor de stad. We zien ook hier duidelijk de sporen  van de getijverschillen in de Dijle. Een grote stuw moet het nietige riviertje in toom houden, maar na veelvuldige regenval is de Dijle niet zo niet meer klein. Bij de Kerktoren van Muizen slaan we van de rivier af door het Mechels Broek. Dit moeras was vroeger een overstromingsgebied van de Dijle. Vogelaars staan met hun kijkers en telelenzen in de aanslag 

Enigszins verborgen in het groen ligt het kasteel van Zellaer, omgeven door water. Het slot oogt veel ouder maar stamt uit 1892.  We fietsen een soort ererondje door het uitgestrekte kasteelpark. 

De Wintertuin van het Sint-Ursula-Instituut

Zigzaggend over kleine weggetjes door bossen en velden komen we bij de plaats met de prachtige naam Onze-Lieve-Vrouw-Waver (niet te verwarren met Sint-Katelijne-Waver). Het plein in het midden heeft een leuk hoekje met de kerk en het oude raadhuis. De grootste aandachttrekker is echter het Sint-Ursula-Instituut. Een gigantisch complex opgezet rond de eeuwwisseling van de 19^e en de 20^e eeuw als internaat van meisjes.

De leiding lag in handen van de  nonnen van de kloosterorde van Sint-Ursula. Door de geleidelijke uitbreidingen ontstond een unieke synthese van diverse bouwstijlen, zoals neoclassicisme, neogotiek, neoromaans, empirestijl en art nouveau.

Absoluut pronkstuk is de Wintertuin. Tijdens sommige weekeinden mochten de meisje hun ouders ontvangen. Daarvoor werd een ruimte gecreëerd. Veel jongedames waren van zeer goede huize, dus moesten de belangrijke dames en heren in een waardige omgeving ontvangen worden. Het resultaat is het meesterwerk in de stijl van art-nouveau met de schitterende lichtinval door de rijkelijke aanwezigheid van glas-in-lood met uitbundige decoraties. Helaas is de architect onbekend.
Een deel van het complex is nog steeds school. Al sinds vele jaren worden ook jongens toegelaten. Het is ook geen internaat meer.  

Ook uit de tijd van de Wintertuin maar veel naargeestiger is Fort van Sint-Katalijne-Waver, dat onderdeel uitmaakte van de stelling van Antwerpen. Deze stelling mocht niet baten. Op 10 oktober 1914 viel Antwerpen in Duitse handen. Het fort maakt een vervallen indruk. 

Vanuit een andere richting nemen we weer de Sint-Rombouttoren waar. We kiezen deze keer voor een prachtige bokaal met Gouden Carolus op de Grote Markt. Een plek om maat om terug te blikken op een gevarieerde fietservaring. 

Fietsondje Mechelen-Boom. Met ook GPX-track. Je kunt kiezen voor 25 of 58 kilometer. visit.mechelen.be/rondje-mechelen-boom

Fietsondje Mechelen-Wintertuin. Met ook GPX-track. Je kunt kiezen voor 33 of 45 kilometer.  visit.mechelen.be/rondje-mechelen-wintertuin

Informatie over Mechelen: www.visitmechelen.be

Hoofdfoto: Mechelen ©Stef Keynen

---