Het Buitensport Walhalla bij Appelscha in het Drents-Friese Wold

Door menigeen wordt Appelscha vrijwel direct geassocieerd met vakantie. De regio is centraal gelegen in Noord Nederland, in de punt van Friesland. Zuid-Oost Friesland wordt, doordat het meer bossen dan meren heeft, ook wel het Andere Friesland genoemd. De bosrijke omgeving waarin Appelscha zich bevindt kent een relatief grote dichtheid van campings en andere vakantieaccommodaties. De kans is dus groot dat je iemand kent of misschien zelf al eens een of meerdere dagen bij Appelscha hebt doorgebracht. 

Wat is er nou eigenlijk zo uniek aan de regio Appelscha? In zo’n bosrijke omgeving zijn de natuur én de rust de grote publiekstrekkers. Appelscha is gelegen aan de noordzijde van het Drents-Friese Wold, dat met zijn 6000 hectare tot één van de van grootste beschermde natuurgebieden van Nederland kan worden gerekend. Omdat het zo’n uitgestrekt gebied betreft, nodigt een enorm aantal wandel- en fietsroutes uit om er op uit te trekken en ieder hoekje van het gebied te ontdekken.

Ga je iets verder naar het noorden, dan kom je uit in één van de laatste hoogveengebieden van Nederland, het mooie Fochteloërveen. In dit natuurgebied komen vogelspotters en natuurfotografen ruim aan hun trekken vanwege de vele vogelsoorten die het veen als broedplaats gebruiken. Hier vind je bijvoorbeeld bijzondere vogels als de slangenarend en de kraanvogel. 

Buitensport Walhalla

Je kunt de regio Appelscha op heel veel verschillende manieren verkennen. Voor alle denkbare buitenactiviteiten vind je hier wel paden en routes. De regio heeft haar naam dan ook omgedoopt in het treffende ‘Buitensport Walhalla bij Appelscha’. Hiermee wordt het accent gelegd op de vele sportieve activiteiten die je hier kunt ondernemen. Natuurlijk staan wandelen en fietsen met stip op 1 en 2.

Maar groeiend in populariteit zijn: trailrunnen, mountainbiken, gravelbiken, kickbiken, paardrijden, kanovaren, zwemmen, suppen en zelfs klimmen. Ook zijn er mogelijkheden om te golfen op Golfbaan de Hildenberg. Het mooie is dat de meeste activiteiten in alle seizoenen beoefend kunnen worden.

Golf

Golf een elitesport? Welnee! In Appelscha maak je kennis met deze prachtige sport en vind je een fraai gelegen 9-holes wedstrijdbaan bij golfclub de Hildenberg. Hoogteverschillen, waterpartijen, bunkers en duinachtige zandverstuivingen die de suggestie wekken dat je midden in de natuur van het Drents Friese Wold aan het spelen bent. Aan oefenfaciliteiten, zowel voor beginners als ervaren golfers, is er op de Hildenberg geen gebrek. Na alle inspanning kun je op het terras van de Brasserie de Hildenberg terecht voor een kop koffie en een welverdiende lunch.

Om de basis van de golfsport onder de knie te krijgen, kun je op een laagdrempelige manier oefenen op de Pitch en Put baan. Uiteraard kan dit gecombineerd worden met een clinic van een officiële PGA golfprofessional. Deze mooie 9 holes baan is zeer geschikt als familie-of vriendenuitje en vanzelfsprekend zijn golfclubs gewoon te huur bij de receptie bij de brasserie. 

Paardrijden

Het Buitensport Walhalla bij Appelscha is misschien wel een van de mooiste gebieden in Nederland om paard te rijden. Het Nationaal Park Drents-Friese Wold kent een aantal prachtige ruiterroutes. In de buurt van het Canadameer vind je zelfs een heuse spartelvijver, waar ruiters met hun paard zich helemaal kunnen uitleven. Deze vijver is door Staatsbosbeheer speciaal aangelegd voor honden en paarden. Een bezoek aan de spartelvijver is trouwens te combineren met een speciale themaroute van 21,5 km: Waterpret in het Drents-Friese Wold. Meer informatie en ruiterroutes zijn te vinden op de website van Buitensport Walhalla.

Mountain- en gravelbiken

De regio Appelscha beschikt over een gevarieerd en uitdagend routenetwerk van bijna 75km singletracks ideaal voor zowel de beginnende als gevorderde mountainbikers. Kom je met de auto en neem je zelf jouw fiets mee, dan maak je gebruik van de gratis parkeerplaatsen in de directe omgeving. Natuurlijk kun je er ook voor kiezen om een fiets te huren bij de gespecialiseerde fietsverhuur aanbieders zodat je zeker weet dat je over goede spullen beschikt.

Zelf huurde ik een fiets bij Het Fytshûs, dat midden in het dorp is gelegen. Ook worden er fietshelmen en overige fietskleding te huur aangeboden. Op de website en in de web-app van Appelscha vind je een groot aanbod van MTB- en gravelbike routes, sterk verschillend in lengte en moeilijkheidsgraad. Deze routes zijn bovendien te downloaden zodat je onderweg niet afhankelijk bent van netwerkconnectie en dataverbruik. 

Kickbiken

Steppen of kickbiken is een echte duursport. Daarmee is deze buitenactiviteit een uitstekend alternatief voor hardlopen of fietsen. Het is een echte calorieënverbrander en ook nog eens bijzonder leuk om te doen! Grofweg is de tijd die je nodig hebt om hetzelfde aantal calorieën te verbranden ongeveer twee keer zo lang. Twee uur steppen staat bij benadering gelijk aan een uur hardlopen.

Wist je trouwens dat hardlopers met knieproblemen vaak besluiten om over te stappen naar het kickbiken? Een mooi alternatief als je niet wil fietsen. Daarnaast is het kickbiken echt een leuke bezigheid voor alle leeftijden en heeft het ook nog eens een vleugje nostalgie. Een kickbike huur je ook gewoon bij het eerdergenoemde fietsbedrijf. 

Fietsen

Het meest Nederlandse vervoermiddel is en blijft toch wel de fiets. Als je ervoor kiest om de regio te ontdekken op twee wielen zijn er diverse routeopties beschikbaar. Paden door het 6000 hectare grote Drents-Friese Wold, door het Fochteloërveen of langs de rivier de Tjonger.

Een enorm knooppuntennetwerk maakt het mogelijk om veel gemarkeerde fietsroutes te maken. Er zijn diverse themaroutes ontwikkeld, zoals de oorlogsmonumentenroute, een wereldreis langs bijzondere buurtschappen en een verkenningstocht. Daarnaast kunnen we de Klokkenstoelen route van harte aanbevelen. Deze tocht leidt je langs de bijzondere Klokkenstoelen in onder andere Oosterwolde, Donkerbroek en Langedijke.

Verspreid over het gebied vind je tal van eet- en drinkgelegenheden, waar in alle rust en gezelligheid gepauzeerd kan worden. Bij één van de vele verhuurbedrijven worden E-bikes, mountainbikes, gravelbikes, bakfietsen en kickbikes aangeboden. De medewerkers zullen je vakkundig helpen bij het afstellen van de fiets. Rijd je lek? Geen probleem! Ze helpen je graag bij het plakken van je band.

Wandelen en trailrunnen

Honderden kilometers aan verharde- en onverharde wandelpaden liggen op je te wachten als je van plan bent om Buitensport Walhalla te voet te ontdekken. Voor de doorgewinterde wandelaar zijn er een aantal pittige opties van tientallen kilometer in lengte. Als je het liever bij een ommetje houdt is er ook volop keus.

Het Drents-Friese Wold, Fochteloërveen, het Blauwe Bos bij Haulerwijk, De Schaopedobbe en de Dellebuursterheide en het Diakonieveen bij het pittoreske Oldeberkoop zijn stuk voor stuk fabelachtig mooie natuurgebieden die uitnodigen om er op uit te trekken. Natuurlijk helpt de Buitensport Walhalla Regio app je hierbij een handje, zodat je naar hartenlust kunt kunt dwalen, zonder te verdwalen.  

---

Handig is dat de routes te downloaden zijn, zodat je onderweg niet afhankelijk bent van netwerkconnectie en dataverbruik. Tevens kun je met de routeplanner helemaal jouw eigen unieke route samenstellen. Feedback wordt door de regio zeer op prijs gesteld. Daarom is er ook een functie om een reactie of tip achter te laten. 

---

Drents Friese Wold

Appelscha ligt direct aan de noordkant van het Nationaal Park Drents-Friese Wold. Dit is een van de grootste en meest diverse natuurgebieden van Nederland, en biedt een rijke verscheidenheid aan landschappen. Maar liefst 60% van het Nationale Park bestaat uit bossen, zowel loof- als naaldbomen. Het merendeel van die bossen bestaat uit grove dennen, die in de 19e eeuw werden aangeplant om de heidegrond te verstevigen. Daarnaast zijn er stukken gemengd loofbos met eiken en berken, die iedere herfst voor een kleurenspektakel zorgen.  

Ook zijn er diverse uitgestrekte heidevelden, zoals het Doldersummerveld. Deze kleuren tijdens de heidebloei, zo tegen het einde van augustus prachtig paars. Om deze heidegebieden in stand te houden, worden grazers zoals Drentse heideschapen ingezet om de groei van gras en struiken te beperken.

Daarnaast zijn er ook natte gebieden aanwezig. Verspreid over het park zijn er op diverse plekken vennetjes te vinden. Van groot ecologisch belang is het beekdal van de Vledder Aa, dat door natuurherstel zijn oorspronkelijke kronkelende loop terugkreeg doet dienst als schuil- en broedplaats voor allerlei soorten amfibieën en vogels.

De Kale Duinen

Het Aekingerzand, ook wel de “Kale Duinen” genoemd, is een van de weinige actieve zandverstuivingen van Nederland en ligt midden in het Drents-Friese Wold. Hier waait het zand nog altijd vrij rond, wat een bijzonder en woestijnachtig landschap oplevert. De Kale Duinen hebben hun opmerkelijke verschijning te danken aan de intensieve boomkap die er enkele eeuwen geleden plaatsvond. Hierdoor had het stuifzand vrij spel gezien er geen begroeiing was om het zand tegen te houden.

Als gevolg ontstond er een soort dynamisch woestijnlandschap dat er door toedoen van de wind telkens weer net iets anders uitzag. De zandverstuivingen geven je een goede indruk van hoe een groot deel van Nederland er eeuwen geleden uitzag, voordat het werd ontgonnen en bebouwd. Op Aekingerzand heb je kans om grazende Schotse Hooglanders en Drentse heideschapen tegen te komen.

Dit zijn de natuurlijke grasmaaiers van het gebied en voorkomen dat het dichtgroeit met bomen en struiken. Ook vormen de uitwerpselen van de grazers een zeer geschikte voedingsbron voor insecten en planten en wordt op deze manier het ecosysteem een handje geholpen. 

Schoapedobbe

Vlakbij mijn voortreffelijke slaapplek in het plaatsje Elsloo bevind zich het natuurgebied De Schaopedobbe.  Dit compacte gebied valt onder beheer van It Fryske Gea, de Friese natuurbeschermingsorganisatie. De naam “Schaopedobbe” komt van het Friese woord “dobbe,” dat verwijst naar een natuurlijke waterplas of ven. “Schaopedobbe” betekent letterlijk “schaapven,” wat erop wijst dat schapen vroeger in het gebied graasden en de dobbe gebruikten als drink- en wasplek.

Vanaf de piepkleine parkeerplaats loop je al snel het natuurgebied in, waar je als eerste uitkijkt op een open vlakte waarin stuifzandduinen en grasland elkaar afwisselen. Ook mooi zijn de grillige bomen die her en der verspreid in open vlakte staan opgesteld. Na een kwartiertje het zandpad te hebben gevolgd, staan we voor een waterplas. Waarschijnlijk is dit de “dobbe” waar het gebied naar vernoemd is. Aandachtig worden we in de gaten gehouden door een toom Canadese ganzen die op dit vroege tijdstip misschien nog geen wandelaars hadden verwacht.

Als we enkele passen in de richting van de dobbe hebben gezet vinden de ganzen het welletjes en verkiezen ze de veiligheid van het luchtruim.  De zon heeft de grootste moeite om de door de mistlaag heen te dringen maar zo nu en dan worden de boomtoppen opgelicht door een bescheiden zonnestraal. Helemaal zoals het hoort rond deze tijd van het jaar!  

Bosbergtoren

Veruit het meest opvallende gebouw in Appelscha is de Bosbergtoren. Een 33 meter hoge uitkijktoren bovenop de gelijknamige heuvel ‘Bosberg’. Deze heuvel is zelf 27 meter hoog en daarmee officieel het hoogste natuurlijke punt van Friesland. De top van de Bosbergtoren bereikt een hoogte van zestig meter boven NAP. Dit maakt de Bosbergtoren één van het hoogste uitkijkpunten van Noord-Nederland.

De geschiedenis van de Bosberg is best opmerkelijk te noemen. Zo zou de heuvel zijn ontstaan doordat een eeuwenoude eik het stuifzand tegenhield en deze na vele jaren als een gigantische duin de boom voor het grootste deel zou bedekken. Bovenaan de Bosberg steken nog altijd de hoogste takken van de oude eik uit het zand.  

De Bosbergtoren is relatief nieuw, gebouwd in 2016, en vanaf de top van de Bosbergtoren heb je een geweldig panoramisch uitzicht. Bij helder weer kun je kilometers ver kijken. Soms zelfs tot aan de stad Groningen. Een uniek kenmerk van de uitkijktoren zijn de uitstekende balkons met glazen vloeren. Voor degenen met hoogtevrees is het een pittige uitdaging om hier te staan, maar tegelijkertijd is het ook een geliefde plek om een selfie te maken. 

Een prachtige zonsondergang vanaf de Bosbergtoren is letterlijk het hoogtepunt van mijn actieve uitstapje naar het Buitensport Walhalla Appelscha. Naast het weergaloze uitzicht vanaf de uitzichttoren behoorden de Kale Duinen van het Aekingerzand en de ontspannen herfstwandeling in de Schoapedobbe tot mijn persoonlijke aanraders.

Ga voor meer informatie over Buitensport Walhalla bij Appelscha naar appelscha.nl/buitensport-walhalla/

---