Een fietstocht door heden en verleden

Tekst: Marloes van Pareren, Foto’s: Manja Herrebrugh en Marloes van Pareren

Zeeuws Vlaanderen: Het meest zuidelijke en onbekende deel van de provincie Zeeland. Met een dialect dat veel wegheeft van het nabije België wordt er vaak gedacht dat Zeeuws Vlaanderen een stuk van Belgisch Vlaanderen is. Niets is minder waar! En hoewel je hier wel net zo makkelijk Belgisch bier als Hollandse kaas haalt is het toch echt een stukje Nederland met een geheel eigen identiteit: bijzondere natuur, oude dorpjes en culinaire mix van land en zee. Ga met ons mee op ontdekking in Zeeuws Vlaanderen!

Schatten van de zee

“Diep voorover gebogen wandel ik langs de vloedlijn. Geconcentreerd op de kleine schatten die de Noordzee bij iedere getijdewisseling achterlaat op het natte zand. Schelpjes, slakkenhuisjes, stenen in alle kleuren, kleine krabbetjes en een grote glibberige kwal. Van alles komt er voorbij. Niets van dit alles is echter het doel van mijn speurtocht. Ik ben op zoek naar haaientanden. Zwart geworden door de tand des tijds en nu, na tienduizenden jaren, door de zee teruggeworpen op het land.”

Wist je dat: Het strand tussen Groede en Cadzand bekend staat om de haaientanden die je hier kunt vinden. Haaientanden zijn fossielen van miljoenen jaren oud. Door aardverschuivingen, stormen en het uitdiepen van de Westerschelde spoelen deze nu met het getijde aan op de Zeeuwse kust. Door de jaren heen zijn de vondsten wel schaarser geworden, maar nog steeds vind je af en toe een haaientand langs de waterlijn.

Chocomel en appeltaart

Dit is hoe ik mijn jeugd herinner. Ieder voor- en najaar gingen we: mijn ouders, de hond, mijn zusje en ik, met het gezin kamperen in Zeeuws Vlaanderen. De caravan vol geladen met vliegers en wandelspullen. ’s Ochtends werden we wakker in onze tentjes terwijl de konijnen en fazanten rustig om ons heen scharrelden, met op de achtergrond altijd het geluid van de zee. En iedere dag, in weer en wind, werden er haaientanden op het strand gezocht. Wie de grootste haaientand vond kreeg het grootste stuk appeltaart in één van de strandpaviljoens. Waar onze koude handen weer op temperatuur konden komen met een kop warme chocomel met slagroom.

Uniek karakter

Inmiddels kom ik al meer dan 30 jaar in Zeeuws Vlaanderen. Ik kan wel zeggen dat dit de vakantiebestemming is die ik het meeste heb bezocht in mijn leven. De kleine camping waar we vroeger kampeerden is inmiddels niet zo klein meer en veel van de boerenvelden zijn veranderd in vakantieparken. Maar gelukkig heeft Zeeuws Vlaanderen haar unieke karakter nooit verloren. Het strand met de kenmerkende rijen paalhoofden (dubbele rijen paaltjes die erosie van het strand tegengaan), de hoge duinen begroeid met wuivend helmgras, de karakteristieke dorpjes tussen de boerenvelden. Het is er allemaal nog. En waar je vroeger alleen maar warme chocomelk met appeltaart kon eten langs het strand is dit nu uitgebreid met lokale biertjes, Zeeuws getinte tapas en koffie met lokaal gebrouwen likeur, zelfs Zeeuwse wijn ontbreekt niet op de menukaart.

Een fietstocht door heden en verleden

Als kind was één van de vereiste van een geslaagde vakantie een wandeling van Strandcamping Groede (onze vaste stek) naar Cadzand. Een route van een kleine 8km langs de vloedlijn. Beginnend bij Strandpaviljoen Puur, langs strandpaviljoen Groede aan Zee, door natuurgebied “De verdronken zwarte polder” en eindigend in Cadzand. Vandaag neem ik jullie, samen met reporter Manja Herrebrugh, mee op een vergelijkbare route: een fietstocht door heden en verleden langs de Zeeuwse kust.

Strandcamping Groede

Ook nu beginnen we op Strandcamping Groede. Al sinds 1952 ontvangt de familie van Damme gasten op hun camping achter de duinen. De prachtige ligging heeft vakantiegangers en rustzoekers altijd naar dit plekje getrokken. Langzaam groeide de boerencamping uit tot een strandcamping van formaat. Je kunt hier tegenwoordig niet alleen je tentje opzetten, maar hebt ook de mogelijkheid om één van de bijzondere glamping lodges te huren. Samen met Manja overnacht ik hier in een “Vliegerlodge“. Een huisje in de vorm van een vlieger volledig gebouwd van hergebruikte materialen. Zelfs de lampen hebben een vorige functie als jampot of vergiet gehad!

Ochtendgloren

Als kind was ik altijd al als eerste wakker. Om 9 uur liep ik vaak al met de hond op het strand. Terwijl de andere campinggasten nog heerlijk warm in hun slaapzak lagen, wandelde ik over het nog stille strand. Met enkel de hond, wat zeemeeuwen en plevieren (die grappige kleine vogeltjes die langs de vloedlijn rennen) om me gezelschap te houden. Heerlijk vond ik dat! Deze eigenschap heb ik nooit verloren. Dus ook nu ben ik als eerste op, de zon piekt net boven de horizon uit en werpt een roze gloed over het land. Mist trekt in vlagen over de velden heen.

Het is een magisch gezicht. Een mooi moment om nog voor het ontbijt een rondje te gaan fietsen op onze bij de camping gehuurde e-bike. Rondom de camping ligt het natuurgebied de Groese Polders. Een aaneenschakeling van kleine natuurgebieden waar een fiets- en wandelpad doorheen kronkelt. Koeien grazen in de velden, buizerds zweven geluidloos boven het riet en vossen jagen in het natte gras. De Hollandse drukte is hier heel ver weg.

Waterdunen

Na het ontbijt met verse broodjes uit de campingwinkel is het wederom tijd om onze e-bikes aan het werk te zetten. We beginnen met een fietstocht rondom het pas geopende natuurgebied “Waterdunen” dat naast de camping is gelegen. In Waterdunen bepaalt het getij de natuur. Via een getijdeduiker staat het gebied in directe verbinding met de zee. Zoet en zilt water hebben hier vrij spel en door het steeds wisselende getijde ziet het landschap er hier ieder uur anders uit.

De aaneenschakeling van schorren, kreken, zand- en slikplaten is erg aantrekkelijk voor trekvogels die hier dan ook in grote getalen neerstrijken. Zelf de zeearend is hier al meerdere malen gespot! Het is het enige natuurgebied in Nederland dat op deze manier ontwikkeld is.

Gids Kees

Vanuit vogelhutten en vanaf de fiets- en wandelpaden kun je genieten van deze diversiteit aan leven. Gids Kees (op blote voeten en kenner van alle polders bij naam in Zeeuws Vlaanderen, en dat zijn er nogal wat!) van Stichting Gidsenteam Zeeuwsch Vlaanderen neemt ons mee op een tour rondom Waterdunen. Terwijl we langs velden en over oude knotwilglaantjes fietsen vertelt Kees vol passie over de vele vogels die langzaam naar dit gebied terugkeren nadat ze bijna verdwenen waren, evenals planten die als verloren werden geacht. Er zijn zelfs hoopgevende proeven om in dit gebied oesters, zilte groenten en kruiden te telen.

Lunch met uitzicht

Boven op de dijk, bij de getijdeduiker die het gebied met de zee verbind begint onze maag weer te knorren en is het tijd voor de lunch. We nemen afscheid van Kees en fietsen door de duinen richting Strandpaviljoen Puur. Als kind heb ik voor de deur van toen nog Strandpaviljoen Carrousel heel wat vliegers de lucht ingelaten. Na een ochtend door het zand gesleept te worden achter de vlieger aan was het tijd voor een broodje kroket met uitzicht op zee. Zo ouderwets en donker als Strandpaviljoen Carrousel was, zo hip en licht is het huidige Strandpaviljoen Puur nu!

Met planten die vanaf het plafond naar beneden hangen en comfortabele zitjes op het terras. Het enige dat hetzelfde is gebleven is het fantastische uitzicht. Vanachter de grote ramen heb je hier onder het genot van een high tea of vispannetje uitzicht op de brekende golven van de Noordzee en aan de overkant van de Westerschelde Vlissingen. Puur genieten!

De verdronken zwarte polder

Nadat het geknor van onze magen verstomd is, is het weer tijd onze tocht voort te zetten. Door de duinen slingerend hebben we soms uitzicht over zee, soms over de groene velden met hier en daar een boerderij. Na een steile afdaling lijkt het ineens of er een gat in de duinen zit. Voor ons ligt een gebied met groene velden en kreekjes vol vogels. We zijn aangekomen bij de “Verdronken Zwarte Polder“.

In 1802 overstroomde de in 1623 aangelegde Zwarte Polder en werd zo de “Verdronken Zwarte Polder”. De doorgebroken dijk is nadien niet meer hersteld waardoor er een uniek stukje natuur ontstond. Het in- en uitstromende zeewater vormde geulen in de voormalige akkers en zette klei en slib af. Het gebied dat hierdoor is ontstaan is geliefd bij vogels en in het ontstane grasland grazen schapen.

Cadzand

Langzaam naderen we het einde van onze fietstocht. Voor ons rijst Cadzand op in de duinen; het kleine dorpje uit mijn jeugdherinneringen heeft plaatsgemaakt voor een heuse strandmetropool! Bovenop de duinen staan grote flatgebouwen die de kleine vissershuisjes aan het zicht onttrekken. De boulevard is vol met toeristen en het strand een kleurige verzameling van strandtentjes en vliegers.

Ik herinner me de vliegerfeesten die we ieder jaar bezochten. Tientallen vliegers in alle kleuren en formaten die als vlinders om elkaar heen dwarrelden. Fantastisch vond ik dat! Ondanks de vernieuwing vinden hier nog steeds jaarlijks meerdere vliegerfeesten plaats. Over de boulevard fietsen we door de menigte heen tot we het piepkleine haventje van Cadzand bereiken.

De perfecte afsluiting

En terwijl de zon langzaam in zee zakt fietsen wij met een rozig gevoel van de zeewind en het zout in onze haren terug naar Groede waar ons de perfecte afsluiting van de dag wacht. Met alle vriendelijkheid worden we ontvangen in Strandpaviljoen “Groede aan zee“, een huiselijk ingericht restaurant met prachtig uitzicht op zee. Met een vers gevangen visje en lokaal biertje eindigt hier onze reis langs de kust. En zo genieten we met een hoofd vol nieuwe ervaringen van de ondergaande zon die de lucht rood kleurt en de dag onvergetelijk maakt.

Nog steeds nr. 1

’s Avonds teruggekomen in onze Vliegerlodge op de camping denk ik terug aan de tijdreis die we die dag gemaakt hebben. Van het zoeken naar haaientanden als tienjarig meisje naar het fietsen op een e-bike door de duinen. De haaientanden zijn inmiddels zo goed als verdwenen op de stranden, maar er is zoveel voor teruggekomen. Waterdunen, de prachtige fietspaden, de gezellige strandpaviljoens waar je heerlijk kunt eten.

En natuurlijk is daar nog altijd het strand, de zee, de gastvrijheid en de rust. Na 30 jaar kan ik er nog steeds geen genoeg van krijgen. En toch, zelfs nu nog loop ik ongemerkt voorovergebogen langs de vloedlijn op zoek naar de kleine wondertjes uit de zee. Want je weet maar nooit: heel misschien moet die ene hele grote haaientand nog gevonden worden!

Binnenkort!

Nieuwsgierig geworden wat Zeeuws Vlaanderen nog meer te bieden heeft? Binnenkort lees je alles over de geschiedenis, karakteristieke dorpjes en nog meer culinaire tips in ons volgende artikel over dit mooie stukje Nederland. Houd de website en Facebookpagina van Outdoor Dichtbij in de gaten voor updates!

Videoverslag

Tips en websites

• Je kunt in Zeews Vlaanderen op veel plekken kamperen, er zijn echter maar weinig campings zo mooi gelegen als Strandcamping Groede. Achter de duinen en omringt door natuur is dit echt een aanrader!
• Zin in een warme kop chocolademelk of een vispannetje na een verkwikkende wandeling over het strand? Bij Strandpaviljoens Puur en Groede aan Zee wordt je met alle gastvrijheid ontvangen.
• Waterdunen is zeker een bezoek waard! Wandel door dit bijzondere getijdegebied en bekijk de vele soorten vogels vanuit de verschillende vogelhutten.
• Voor meer informatie en tips over Zeeuws Vlaanderen ga je naar de website We zien je hier graag. Hierop vind je allerlei wandelingen, fietstochten, dorpjes om te bezoeken en leuke restaurants. Er is nog zoveel meer te ontdekken dan alleen de kust!
• Wil je ook zo’n leuke en interessante rondleiding door Waterdunen of één van de andere natuurgebieden in Zeeuws Vlaanderen? Kijk dan eens op de website van Stichting gidsenteam Zeeuwsch Vlaanderen.

Marloes van Pareren

Fotograaf en Outdoor blogger. Dat is heel kort zoals ik mijzelf zie. Mijn passies liggen met name in de landschaps- en outdoorfotografie. Buiten zijn en buiten beleven, dat is wat ik wil laten zien in mijn verhalen en beelden. In de hoop dat ik jou, de kijker, mee kan nemen in een wereld zoals je deze nog niet eerder zag. Ik wil je enthousiast maken om ook te ondernemen en te ontdekken. Soms ver weg, maar tegenwoordig ook steeds vaker om de hoek. Avontuur is nooit ver weg. “And so the adventure begins.”